دوماهنامه علمی پژوهشی

هدف: فراشناخت به دانش، کنترل و نظارت بر فرایندهای تفکر و هیجان گفته می‌شود. چهارچوب چنین فراشناختی منطبق با خودنظم‌دهی در مواقع سختی است که دارای سه عامل: (1) اعتماد به خاموش‌سازی تداوم چالش، (2) اعتماد به تفسیر احساسات خود به عنوان نشانه، بازداشتن از واکنش سریع و تنظیم ذهن برای حل مسئله و (3) اعتماد به تنظیم سلسله‌مراتب اهداف انعطاف‌پذیر و عملی. هدف از پژوهش حاضر عبارت‌ است از: الف) بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه فراشناخت و فراهیجان مثبت در ورزشکاران (PMCEQ)، ب) بررسی تفاوت جنسیت، گروه سنی، نوع و مدت فعالیت بدنی در فراشناخت/فراهیجان مثبت؛ ج) تحلیل رابطه بین رویکرد فراشناخت مثبت و انگیزه‌ها و اهداف ورزشی. روش: نمونه شامل 307 ورزشکار زن و مرد از 7 باشگاه‌ ورزشی شهرستان جهرم بود که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. یافته‌ها: تحلیل عاملی نشان‌دهنده وجود سه عامل/سازه بود که 24/47 درصد از واریانس فراشناخت را تبیین می‌کردند. تفاوت‌های فراشناختی از لحاظ جنسیت، گروه سنی، و نوع و مدت فعالیت بدنی معنادار بود. بعلاوه، سازه‌های فراشناخت/فراهیجان مثبت با برخی عامل‌های پرسشنامه فراشناخت-30، پرسشنامه خودنظم‌دهی، و پرسشنامه جهت‌گیری هدف ورزشی همبستگی نشان دادند. ﺿﺮایﺐ ﭘﺎیﺎیﯽ ﻫﻤﺴﺎﻧﯽ دروﻧﯽ از طریق آﻟﻔﺎیﮐﺮوﻧﺒﺎخ برای 15 ﻣﺎده و سه ﻋﺎﻣﻞ در کل پرسشنامه فراشناخت/فراهیجان مثبت (83/0) و نیز از طریق دونیمه‌سازی (86/0) رﺿﺎیﺖ ﺑﺨﺶ ﺑﻮد. نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از مطالعه حاضر نشان دهنده کفایت قابل توجه این ابزار برای اندازه‌گیری فراشناخت و فراهیجان مثبت در حوزه فعالیت بدنی و ورزشی بود.