دوره 12، شماره 3 - ( مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت 1404 )
جلد 12 شماره 3 صفحات 0-0 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Asemi K, Hosseini S M, Javareshkian A. The Role fate and destiny and Personal Agency in the Emergence of Psychological Disorders. Shenakht Journal of Psychology and Psychiatry 2025; 12 (3)
URL: http://shenakht.muk.ac.ir/article-1-2512-fa.html
URL: http://shenakht.muk.ac.ir/article-1-2512-fa.html
عاصمی خداداد، حسینی سیدمرتضی، جوارشکیان عباس. نقش قضا و قدر و اختیار انسان در بروز مشکلات روان‌شناختی. مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت. 1404; 12 (3)
خداداد عاصمی1 
، سیدمرتضی حسینی*2 ، عباس جوارشکیان3
، سیدمرتضی حسینی*2 ، عباس جوارشکیان3
1- دانشجوی دکترای تخصصی، گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
2- استاد فلسفه تطبیقی، گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. ،shahrudi@um.ac.ir
3- دانشیار فلسفه و حکمت اسلامی، گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
2- استاد فلسفه تطبیقی، گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. ،
3- دانشیار فلسفه و حکمت اسلامی، گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
چکیده: (233 مشاهده)
مقدمه: مسئله قضا و قدر همواره از مهم‌ترین مباحث در حوزه فلسفه، عرفان و کلام اسلامی و از بنیادی‌ترین مفاهیم مؤلفه‌های شناختی-فرهنگی بوده است. این موضوع نه‌تنها در فضای نظری و انتزاعی جایگاه ویژه‌ای دارد، بلکه تأثیر عمیقی بر درک انسان از هستی، سرنوشت و رابطه او با خداوند دارد.
هدف: بررسی تأثیر باور به قضا و قدر به عنوان جلوه‌ای از علم الهی و میزان اختیار ادراک‌شده بر سلامت روان افراد است.
روش: این مطالعه مرور سیستماتیک بر مبنای روش‌های استاندارد مرور مقالات علمی انجام شد. برای گردآوری داده‌ها از پایگاه‌های علمی معتبر مانند Scopus ,PubMed ,Web of Science وPsycINFO استفاده شد. فرآیند انتخاب مطالعات، براساس دستورالعمل‌های PRISMA انجام شد که نسخه به‌روز شده آن در سال ۲۰۲۰ منتشر شده است.
یافته‌ها: یافته‌های حاصل از ادبیات نظری و تجربی نشان می‌دهد که تفسیرهای جبری‌گرایانه از قضا و قدر، اغلب با افزایش درماندگی آموخته‌شده، اضطراب، و افسردگی همراه است. در مقابل، باور به اختیار و مسئولیت فردی موجب افزایش تاب‌آوری روان‌شناختی، خودکارآمدی، و کاهش آسیب‌پذیری روانی می‌شود. همچنین بررسی آموزه‌های دینی، به‌ویژه در سنت اسلامی، نشان می‌دهد جهان هستی نظامی پویا و سیال دارد و هر موجودی در مسیر تحول و تکامل خویش، با اختیار خود در تعیین سرنوشتش نقش دارد، در حالی که این اختیار نیز در چهارچوب نظام کلی قضا و قدر الهی قرار می‌گیرد. که قضا و قدر لزوماً نفی‌کننده اختیار نیست، بلکه می‌تواند با مسئولیت‌پذیری تلفیق شود و چارچوبی معناگرا برای مواجهه با رنج فراهم آورد.
نتیجه‌گیری: بر این اساس، نگرش تعادلی میان قضا و قدر و اختیار، رویکردی سازنده در تبیین، پیشگیری و مداخله در حوزه اختلالات روان‌شناختی به شمار می‌آید
هدف: بررسی تأثیر باور به قضا و قدر به عنوان جلوه‌ای از علم الهی و میزان اختیار ادراک‌شده بر سلامت روان افراد است.
روش: این مطالعه مرور سیستماتیک بر مبنای روش‌های استاندارد مرور مقالات علمی انجام شد. برای گردآوری داده‌ها از پایگاه‌های علمی معتبر مانند Scopus ,PubMed ,Web of Science وPsycINFO استفاده شد. فرآیند انتخاب مطالعات، براساس دستورالعمل‌های PRISMA انجام شد که نسخه به‌روز شده آن در سال ۲۰۲۰ منتشر شده است.
یافته‌ها: یافته‌های حاصل از ادبیات نظری و تجربی نشان می‌دهد که تفسیرهای جبری‌گرایانه از قضا و قدر، اغلب با افزایش درماندگی آموخته‌شده، اضطراب، و افسردگی همراه است. در مقابل، باور به اختیار و مسئولیت فردی موجب افزایش تاب‌آوری روان‌شناختی، خودکارآمدی، و کاهش آسیب‌پذیری روانی می‌شود. همچنین بررسی آموزه‌های دینی، به‌ویژه در سنت اسلامی، نشان می‌دهد جهان هستی نظامی پویا و سیال دارد و هر موجودی در مسیر تحول و تکامل خویش، با اختیار خود در تعیین سرنوشتش نقش دارد، در حالی که این اختیار نیز در چهارچوب نظام کلی قضا و قدر الهی قرار می‌گیرد. که قضا و قدر لزوماً نفی‌کننده اختیار نیست، بلکه می‌تواند با مسئولیت‌پذیری تلفیق شود و چارچوبی معناگرا برای مواجهه با رنج فراهم آورد.
نتیجه‌گیری: بر این اساس، نگرش تعادلی میان قضا و قدر و اختیار، رویکردی سازنده در تبیین، پیشگیری و مداخله در حوزه اختلالات روان‌شناختی به شمار می‌آید
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
