rakebi N, Zamanpour E, Sharifidaramadi P, Rezayi S. Development and validation of a computerized scale for sensory profile assessment of children with autism spectrum disorder: The parent version. Shenakht Journal of Psychology and Psychiatry 2025; 12 (2)
URL:
http://shenakht.muk.ac.ir/article-1-2279-fa.html
راکبی نازنین، زمانپور عنایت اله، شریفی درامدی پرویز، رضایی سعید. ساخت و اعتباریابی مقیاس کامپیوتری سنجش نیمرخ حسی کودکان با اختلال طیف اتیسم- نسخه والدین. مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت. 1404; 12 (2)
URL: http://shenakht.muk.ac.ir/article-1-2279-fa.html
1- دانشجوی دکتری روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
2- دانشیار گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران ، Zamanpour@atu.ac.ir
3- استاد گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
4- استادیار گروه سنجش و اندازهگیری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
چکیده: (159 مشاهده)
مقدمه: کودکان با اختلال طیف اتیسم اغلب با مشکلات پردازش حسی مواجهاند. شناسایی دقیق نیمرخ حسی آنان میتواند نقش مهمی در طراحی مداخلات درمانی و آموزشی داشته باشد.
هدف: پژوهش حاضر با هدف ساخت و اعتباریابی یک مقیاس کامپیوتری برای سنجش نیمرخ حسی کودکان با اختلال طیف اتیسم - نسخه والدین انجام شد.
روش: این پژوهش از نوع مطالعات روانسنجی است. جامعه آماری شامل والدین (یا مراقبین اصلی) ۸۰۰ کودک دارای اختلال طیف اتیسم در تهران در سال ۱۴۰۲ بود که به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه محققساخته نیمرخ حسی بود. برای بررسی روایی سازه از تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی و برای روایی همزمان از ابزار پردازش حسی سهبعدی استفاده شد. برای سنجش پایایی از ضرایب آلفای کرونباخ و امگای مکدونالد بهره گرفته شد. دادهها با نرمافزارهای SPSS نسخه ۲۶ و AMOS نسخه ۲۴ تحلیل شدند.
یافتهها: در تحلیل عاملی اکتشافی، در بُعد حسطلب و حسگریز، هفت عامل (لامسه، عمق، وستیبولار، دیداری، شنیداری، بویایی و چشایی) استخراج شد. تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول وجود این عوامل و تحلیل مرتبه دوم، قرار گرفتن آنها در قالب دو ساختار حسطلب و حسگریز را تأیید کرد. ضرایب همبستگی بین این ابعاد و زیرمقیاسهای ابزار پردازش حسی سهبعدی معنادار و مثبت بودند. ضرایب پایایی همه عوامل بیش از 7/0 گزارش شد.
نتیجهگیری: مقیاس کامپیوتری نیمرخ حسی کودکان با اختلال طیف اتیسم از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار است و میتواند به عنوان ابزاری مناسب در پژوهشها و ارزیابیهای بالینی مورد استفاده قرار گیرد. استفاده از این مقیاس در برنامههای غربالگری و درمانی، و بررسی اعتبار آن در گروههای سنی و فرهنگی مختلف توصیه میشود
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1403/3/26 | پذیرش: 1403/3/27 | انتشار: 1404/3/18